Μετάφραση: Μύρω Χριστοδούλου

Οι ερευνητές εξηγούν γιατί το να διατηρούμε τα εορταστικά έθιμα είναι σημαντικό για τη ψυχική υγεία, κυρίως την περίοδο της COVID.

Φέτος, όπως να λένε οι επιστήμονες, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να συμμετάσχουμε στις γιορτές και τις τελετουργίες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Υπάρχουν πολλές ενδείξεις που δείχνουν ότι το να μπούμε ολόψυχα στο πνεύμα της σεζόν – τηρώντας τους περιορισμούς του 2021 – θα είναι πολύ καλό για την ψυχική μας υγεία. Μετά από μια δύσκολη χρονιά, μπορεί να είναι αυτό ακριβώς που χρειαζόμαστε.

Τα Χριστούγεννα έχουν σημαντικούς κοινωνικούς, πολιτιστικούς και θρησκευτικούς σκοπούς. Οι διακοπές των Χριστουγέννων φέρνουν κοντά τους ανθρώπους όλων των θρησκειών (ή μη)  με τις οικογένειές τους, ώστε να αναλογιστούν τη χρονιά που πέρασε και να προετοιμαστούν για την επόμενη.

Ο κοινωνιολόγος Émile Durkheim χρησιμοποίησε τον όρο «συλλογικός αναβρασμός» για να περιγράψει τη θετική διάθεση που νιώθουμε όταν συμμετέχουμε σε κοινωνικές δραστηριότητες που φέρνουν συλλογική χαρά και μας κάνουν να νιώθουμε μέρος μιας μεγαλύτερης κοινότητας. Ο Durkheim έγραφε για μεγάλες θρησκευτικές συγκεντρώσεις, ωστόσο πρόσφατα οι ερευνητές υποστήριξαν ότι μπορούμε να βιώσουμε το ίδιο συναίσθημα σε μικρότερες ομάδες όπως σε οικογενειακές και φιλικές συγκεντρώσεις.

Ο συλλογικός αναβρασμός είναι ευδιάκριτος κατά την περίοδο των Χριστουγέννων. Μια έρευνα έδειξε ότι το πνεύμα των Χριστουγέννων εκδηλώνεται ως μια πληθώρα θετικών συναισθημάτων και συμπεριφορών που βιώνονται συλλογικά, συμπεριλαμβανομένων του μεγαλύτερου αλτρουισμού, της καλής θέλησης και της γενναιοδωρίας.

ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΕ ΤΕΤΟΙΟ ΒΑΘΜΟ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΑΝ ΟΤΙ Η ΧΑΡΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΕ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΞΕΧΩΡΙΣΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ.

Αν και φέτος δεν μπορούμε να γιορτάσουμε όπως συνήθως, τα Χριστούγεννα θα χαλαρώσουν οι περιορισμοί σε ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε, αν το επιλέξουμε, να βιώσουμε λίγο ακόμα αυτόν τον αναβρασμό.

Η θετική δύναμη του τελετουργικού

Η δημοφιλής παροιμία ότι το καλύτερο μέρος της εξόδου είναι η προετοιμασία – ότι το ταξίδι είναι πιο σημαντικό από τον προορισμό – επιβεβαιώνει ότι οι τελετουργίες είναι σημαντικές. Η ρουτίνα και οι τελετουργίες προσφέρουν δομή και μια σταθερά στη ζωή μας βοηθώντας έτσι σημαντικές ψυχολογικές λειτουργίες για τη διαχείριση του άγχους. Με τα ποσοστά άγχους που εκτινάχθηκαν κατά τον εγκλεισμό, οτιδήποτε μπορούμε να κάνουμε για να διαχειριστούμε την ψυχική μας υγεία είναι καλοδεχούμενο.

Οι τελετουργίες έχουν περιγραφεί ως μοναδικές δράσεις που σχηματίζουν μια επαναλαμβανόμενη, με συγκεκριμένο τρόπο σειρά ή μοτίβα και που είναι εμποτισμένα με προσωπικούς συμβολισμούς και νόημα. Για τα Χριστούγεννα, αυτές οι μοναδικές δράσεις περιλαμβάνουν συνήθως θρησκευτικές τελετές, αγορές δώρων, πάρτι, παντομίμες, κάλαντα, πατινάζ και χριστουγεννιάτικες αγορές, για να μην αναφέρουμε τα φαγητά και τα ποτά που αγαπάμε τόσο πολύ αυτήν την εποχή του χρόνου – κιμαδόπιτες, panettone, stollen, ζεστό κρασί.

Φέτος πολλοί άνθρωποι στόλισαν νωρίτερα από ότι συνήθως για να προσπαθήσουν να φτιάξουν τη γενική διάθεση. Υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτό θα λειτουργήσει, καθώς η έρευνα δείχνει ότι τα τελετουργικά των Χριστουγέννων συγκεκριμένα μπορούν να συμβάλουν στη δημιουργία μιας αίσθησης ευημερίας και ικανοποίησης. Ξυπνούν μνήμες από προηγούμενες στιγμές στη ζωή μας που βιώσαμε τις ίδιες τελετουργίες. Κάθε φορά που στολίζουμε, ο εγκέφαλός μας πυροδοτεί τα αποθηκευμένα εορταστικά μας συναισθήματα.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να διατηρούμε τις παραδόσεις που σχετίζονται με εορτασμούς: ακόμα κι αν δεν βιώνουμε τα γεγονότα με τον ίδιο τρόπο, ο εγκέφαλός μας θα συνεχίσει να ανταποκρίνεται θετικά. Ακόμη και οι μυρωδιές των Χριστουγέννων μπορούν να ξυπνήσουν μνήμες μας από το παρελθόν. Αν και βρισκόμαστε σε εντελώς διαφορετικές συνθήκες αυτή τη στιγμή, προκαλώντας αυτά τα ερεθίσματα ο εγκέφαλός μας θα μας κάνει ευτυχισμένους ανακαλώντας χαρούμενες αναμνήσεις.

Τα τελετουργικά διαδραματίζουν επίσης βασικό ρόλο στην κοινωνική αλληλεπίδραση, όπως συνέβη το καλοκαίρι στο Ηνωμένο Βασίλειο με το «χειροκρότημα για τους φροντιστές». Όταν οι παραδόσεις μας διαταράσσονται, αμφισβητείται η ιδέα του ποιοι είμαστε ως κοινωνική ομάδα. Μετά από ένα χρόνο όπου είχαμε ήδη τόση αναστάτωση στη ρουτίνα και τις συνήθειες μας και οι άνθρωποι δήλωσαν όλο και πιο απομονωμένοι, τα έθιμα των Χριστουγέννων μπορούν να μας προσφέρουν ξανά μια αίσθηση σύνδεσης.

Οι γιορτές τονίζουν συχνά τα πράγματα για τα οποία πρέπει να είμαστε ευγνώμονες και αυτή η ευγνωμοσύνη μπορεί επίσης να αυξήσει την αίσθηση της ευεξίας μας. Ακόμα κι αν δεν μπορούμε να είμαστε με αγαπημένα πρόσωπα, το να περνάμε χρόνο στο τηλέφωνο ή στο διαδίκτυο μπορεί να μας βοηθήσει να τονώσουμε τη διάθεσή μας. Η νοσταλγία προηγούμενων αναμνήσεων μπορεί να μας κάνει πιο ευτυχισμένους στο παρόν.

Μπορεί να είναι δύσκολο να γιορτάζουμε με όλη μας την καρδιά όταν οι εορτασμοί είναι περιορισμένοι και πολλοί από εμάς έχουμε βιώσει απώλειες, αλλά τα τελετουργικά που σχετίζονται με τις χριστουγεννιάτικες παραδόσεις μπορούν να μας βοηθήσουν να έχουμε θετική ψυχολογία. Οι εορτασμοί μπορούν να αυξήσουν την εκτίμησή μας για τα θετικά στοιχεία της ζωής και να επαναφέρουν αποθέματα θετικών συναισθημάτων που έχουμε δημιουργήσει μέσω της μνήμης. Προχωρήστε λοιπόν και στολίστε δέντρο. Ακόμα κι αν δεν θα συγκεντρωθούν τόσοι πολλοί άνθρωποι γύρω από αυτό φέτος, θα πρέπει να σας κάνει να αισθάνεστε καλύτερα.

psychografimata.com