«Το χώμα βάφτηκε κόκκινο»… Αλήθεια πόσα και πόσα δεν έχουν γραφεί γι’ αυτή την ταινία που πολλοί την συγκαταλέγουν μέσα στις καλύτερες πέντε του Ελληνικού Κινηματογράφου… Μια ταινία που όμως ανέδειξε ένα πέτρινο κτίσμα… ένα κονάκι τσιφλικάδων και όχι μόνο αυτό, λόγω ίσως και της σπουδεότητας του έργου «ανάγκασε» τους ιδιοκτήτες του να το κρατήσουν όρθιο και σε μια αξιοπρεπή κατάσταση.

«Ερχονται πότε – πότε και το προσέχουν» θα πει ο κ. Παναγιώτης Λάμπας εργαζόμενος στην οικογένεια Ζουρνατζή που μας βοήθησε στη φωτογράφιση…

«Ημουν νέος τότε, έπεξα κι εγώ σαν κομπάρσος «Καθημερινά επί 6 μήνες οι ηθοποιοί και τα συνεργεία πηγαινοερχόντουσαν στο σπίτι, τριγυρνούσαν στο χωριό. Μπροστά μας ξεπρόβαλλαν οι Nίκος Kούρκουλος, Mαίρη Xρονοπούλου, Γιάννης Bόγλης, Mάνος Kατράκης. Η Ζέτα Οικονόμου και ο Φαίδων Γεωργίτσης ήταν νεαρά παιδιά τότε, ποιο μικρά από μας», θα μας πει.

Στην ταινία έπαιξαν και 120 κομπάρσοι, άτομα κάθε ηλικίας από την Πατουλιά, το Μεγαλοχώρι, την Φανερωμένη, το Γλίνος, το Αγναντερό Καρδίτσας. Να σημειώσουμε πως οι φωτογραφίες ειδικά του εσωτερικού χώρου, είναι αποκλειστικότητα του «Ενεργού Πολίτη»

Το κονάκι

Πέτρινο κτήριο το οποίο βρίσκεται στην Πατουλιά και επί Τουρκοκρατίας ήταν το σπίτι του Αγά της περιοχής. Με την απελευθέρωση το αγόρασε το γένος Ζουρνατζή και το διατηρούν μέχρι σήμερα κατέχοντας βέβαια μόνο το 1/10 της έκτασης που είχε τότε ο Αγάς. Σήμερα ιδιοκτήτης του είναι ο κ. Αναστάσιος Ζουρνατζής, γόνος του Κωνσταντίνου Ζουρναντζή ενός γαιοκτήμονα που στις αρχές του 20ου αιώνα απασχολούσε στα χωράφια του ένα μεγάλο μέρος των κατοίκων της Πατουλιάς. Στο βοηθητικό χώρο (φαίνεται και στην φωτό) υπάρχει και η ημερομηνία που χτίστηκε (Απρίλης 1903). Το πίσω σημείο και το πιο ψηλό που φαίνεται σαν πύργος, χρησίμευε σαν παρατηρητήριο ώστε να ελέγχει ο αγάς την περιοχή.

Σ’ αυτό το κτήριο γυρίστηκε το 1965 η γνωστή ελληνική ταινία «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο», που αναπαριστούσε με ζωντανό τρόπο τις σχέσεις τσιφλικάδων και κολλήγων.

Ταινία για Οσκαρ

Το ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι την ταινία κάλλιστα θα μπορούσε κανείς να την κατατάξει στις…  ταινίες γουέστερν, μάλιστα το 1966 ήταν υποψήφια στο Hollywood για όσκαρ, στην κατηγορία καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας! Η ταινία γυρίστηκε το 1965, έκανε πρεμιέρα στους κινηματογράφους στις 11 Ιανουαρίου του 1966, έκοψε 588.101 εισιτήρια και ήρθε στην 2η θέση ανάμεσα σε 101 ταινίες που προβλήθηκαν στους κινηματογράφους της χώρας μας τη σεζόν 1965-1966. Η ταινία ήταν μια ακριβή για την εποχή της παραγωγή, με ιδιαίτερα επίπονα και απαιτητικά γυρίσματα στην Πατουλιά και στην Καλαμπάκα, αλλά και ένα μοναδικό καστ ηθοποιών, που έδωσαν στην ταινία ξεχωριστή εμβέλεια και γοητεία. Φυσικό λοιπόν ήταν, το κόστος αυτό να μην μπορέσει να το «σηκώσει» μια εταιρεία παραγωγής, έστω κι αν αυτή ήταν η Finos Film, η οποία γύρισε την ταινία σε συμπαραγωγή με την Δαμασκηνός-Μιχαηλίδης. Για πολλούς – και σίγουρα όχι άδικα – η ταινία «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» αποτελεί μια από τις 5 κορυφαίες ελληνικές ταινίες όλων των εποχών. Το σενάριο ήταν του Νίκου Φώσκολου (κατά πολλούς το κορυφαίο της καριέρας του), η σκηνοθεσία του εξαιρετικού και πάντα καινοτόμου για την εποχή του Βασίλη Γεωργιάδη, η υπέροχη φωτογραφία του Νίκου Δημόπουλου, ενώ η υποβλητική μουσική ήταν του Μίμη Πλέσσα. Ποιοι ήταν όμως οι ηθοποιοί που δημιούργησαν αυτό το μοναδικό αριστούργημα του ελληνικού κινηματογράφου; Ηθοποιοί-μύθοι, πέρα απο κάθε αμφιβολία. Προεξάρχοντος του Μάνου Κατράκη, ενός ηθοποιού που το μέγεθος του υποκριτικού του ταλέντου, αλλά και της ποιόητάς του ως ανθρώπου, προκαλούν δέος. Εκτός από τον Κατράκη, στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Νίκος Κούρκουλος, Μαίρη Χρονοπούλου, Γιάννης Βόγλης, Φαίδων Γεωργίτσης, Ζέτα Αποστόλου, Νότης Περγιάλης, Ελένη Κριτή, Άγγελος Αντωνόπουλος, Αθηνόδωρος Προύσαλης, Κώστας Μπαλαδήμας, Νίκος Πασχαλίδης, Δημήτρης Μπισλάνης, Κώστας Γεννατάς, Σπύρος Μαλούσης, Χριστόφορος Ζήκας, Βάσος Ανδρονίδης, Γιώργος Ξύδης, Νίκος Κούρος, Κ. Μητράκος, Κ. Μαντηλάρης και άλλοι λιγότερο γνωστοί, αλλά εξίσου καλοί ηθοποιοί.

Χρήστος Κοντός