Αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, μετάθεση του χρονικού περιθωρίου ένταξης των συσσωρευμένων από την πανδημία υποχρεώσεων στη ρύθμιση των 36 ή των 72 δόσεων και στοχευμένα μέτρα τόνωσης της ρευστότητας, τα οποία όμως θα εφαρμόζονται μόνο σε επιχειρήσεις που θα έχουν αποδεδειγμένα πληγεί σε επίπεδο εσόδων ή οικονομικών αποτελεσμάτων και μέσα στο 2022 θα περιλαμβάνει το πακέτο στήριξης για την αντιμετώπιση της «Ομικρον» και των επιπτώσεων που προκαλεί η νέα μετάλλαξη στην οικονομική δραστηριότητα.
Επί καταγεγραμμένων απωλειών και όχι προκαταβολικά θα ενισχύσει το υπουργείο Οικονομικών τους πληγέντες από το νέο κύμα της πανδημίας. Γι’ αυτό και οι ανακοινώσεις των όποιων πρόσθετων μέτρων στήριξης προκριθούν θα γίνουν αφού έχουν συγκεντρωθεί επαρκή στοιχεία που να επιτρέπουν την ποσοτικοποίηση της όποιας ζημίας.
Μπορεί στο θέμα της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης τα μέτρα στήριξης να έρχονται εγκαίρως και προκαταβολικά, για την πανδημία όμως δεν υπάρχει πρόθεση να ακολουθηθεί η ίδια τακτική. Δύο είναι οι λόγοι: στο «μέτωπο» της ενεργειακής κρίσης η ζημία από την αύξηση της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου είναι καθολική και επηρεάζει το σύνολο των νοικοκυριών της χώρας.
Στο μέτωπο της COVID από την άλλη, προς το παρόν προκύπτει ότι αυτοί που πλήττονται από τα περιοριστικά μέτρα είναι πολύ συγκεκριμένοι. Ουδείς αποκλείει ο κατάλογος να μεγαλώσει με το πέρασμα του χρόνου, ωστόσο προς το παρόν η ζημία εστιάζεται στον τομέα της διασκέδασης και δευτερευόντως της εστίασης και μάλιστα σε μια περίοδο που δεν είναι η πιο «γερή» για τον συγκεκριμένο κλάδο.
Ο δεύτερος λόγος έχει δημοσιονομικό χαρακτήρα. Ενώ στο «μέτωπο» της ενεργειακής κρίσης οι πόροι για την ελάφρυνση νοικοκυριών και επιχειρήσεων προέρχονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (χωρίς ουσιαστικά να επηρεάζουν τον «πυρήνα» του κρατικού προϋπολογισμού), τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της πανδημίας πρέπει να χρηματοδοτηθούν αμιγώς από τα φορολογικά έσοδα. Ετσι, ειδικά στο ξεκίνημα της χρονιάς, δεν αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις που θα ανατρέψουν από τις πρώτες κιόλας εβδομάδες την εκτέλεση του κρατικού προϋπολογισμού.
Τα «εργαλεία» που θα αξιοποιήσει το υπουργείο Οικονομικών για να προσεγγίσει την έκταση των ζημιών από την πανδημία είναι οι ηλεκτρονικές συναλλαγές, τα συγκριτικά στοιχεία από τα προηγούμενα έτη που πηγάζουν από τις δηλώσεις ΦΠΑ αλλά και τα μήνα προς μήνα στοιχεία που κατέθεσαν οι περισσότεροι επαγγελματίες στο πλαίσιο των επιστρεπτέων προκαταβολών. Από τη στιγμή που θα τεκμηριώνεται ζημία, η κυβέρνηση θα επιστρατεύει μέτρα από τον κατάλογο των παρεμβάσεων που έχουν ήδη «δοκιμαστεί» κατά τις προηγούμενες φάσεις της πανδημίας: ενισχύσεις ρευστότητας, αναστολές φορολογικών και ασφαλιστικών υποχρεώσεων, διευθετήσεις δανείων και παρεμβάσεις για τη μειωμένη καταβολή των ενοικίων.
Για τα μέτρα στήριξης των επιχειρήσεων η στόχευση θα επιδιωχθεί να είναι ακόμη πιο «αυστηρή» σε σχέση με τη διαδικασία χορήγησης του μέτρου των αναστολών συμβάσεων εργασίας που ισχύει από την πρώτη μέρα επιβολής των περιοριστικών μέτρων. Eτσι, ενώ η αναστολή εφαρμόστηκε με βάση τους ΚΑΔ, για τα υπόλοιπα μέτρα ο στόχος είναι η εξειδίκευση να φτάσει ακόμη και σε επίπεδο… ΑΦΜ βάσει των ευρημάτων από τις περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ. Στην προσπάθεια εξειδίκευσης είναι πιθανό να υπάρξει πρόσθετη βοήθεια και από τα ηλεκτρονικά τιμολόγια που έχουν ήδη αρχίσει να υποβάλλονται μαζικά.
Τα μέτρα στήριξης για την αντιμετώπιση της πανδημίας θα ανακοινωθούν σε δύο φάσεις. Η πρώτη τοποθετείται χρονικά προς το τέλος του μήνα. Είναι η περίοδος που οι επιχειρήσεις που έχουν δει τον τζίρο τους να μειώνεται κατακόρυφα λόγω των περιοριστικών μέτρων θα κληθούν να αντιμετωπίσουν τις πρώτες υποχρεώσεις της χρονιάς: τον φόρο εισοδήματος, τον ΕΝΦΙΑ, τον ΦΠΑ του τελευταίου τριμήνου του 2021, τις δόσεις δανείων κ.λπ. Στο πρώτο πακέτο θα επιχειρηθεί να ενσωματωθούν παρεμβάσεις που θα διευκολύνουν τις πληγείσες επιχειρήσεις να μην αποκτήσουν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. Για παράδειγμα θεωρείται εξαιρετικά πιθανό να υπάρξει νέα παράταση στην προθεσμία υποβολής των αιτήσεων τακτοποίησης των συσσωρευμένων οφειλών της πανδημίας στη ρύθμιση των 36 ή των 72 δόσεων. Με τα μέχρι τώρα δεδομένα, οι αιτήσεις πρέπει να υποβληθούν μέχρι τις 26 Ιανουαρίου. Είναι λοιπόν εξαιρετικά πιθανό να υπάρξει παράταση αλλά και δικαίωμα ένταξης στη ρύθμιση και άλλων οφειλών που ενδεχομένως θα προκύψουν από τις πρόσθετες αναστολές φορολογικών ή ασφαλιστικών υποχρεώσεων.
Η δεύτερη φάση προϋποθέτει την ολοκλήρωση και αυτού του κύματος της πανδημίας. Η χρονική διάρκεια επιβολής των περιοριστικών μέτρων θα παίξει κομβικό ρόλο, καθώς είναι διαφορετικό η «Ομικρον» να υποχρεώσει σε περιορισμούς μερικών εβδομάδων και διαφορετικό να διαρκέσει για ολόκληρο τον χειμώνα. Στη δεύτερη φάση θα ενταχθεί και το μέτρο της πιθανής πρόσθετης περικοπής του ποσού που θα πρέπει να επιστρέψουν οι πληγείσες επιχειρήσεις λόγω των επιστρεπτέων προκαταβολών. Το μέτρο, αν υιοθετηθεί, θα είναι και πάλι απολύτως στοχευμένο, καθώς το «κούρεμα» έχει ήδη φθάσει το 75% για τις επιχειρήσεις που είχαν μεγάλη μείωση εσόδων μέσα στο 2020 αλλά και ζημίες στην προηγούμενη φορολογική δήλωση. Η όποια αύξηση του ποσοστού «κουρέματος» είναι δεδομένο ότι θα λαμβάνει υπόψη τα στοιχεία και για την πορεία των εσόδων μέσα στο 2021, ώστε να βοηθηθούν όσοι είχαν μειωμένα έσοδα και κατά τη διάρκεια της χρήσης που μόλις έκλεισε
