Ως το έλασσον και όχι το μείζον πρόβλημα του «Καλλικράτη» θεωρεί το χωροταξικό ο πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Θεσσαλίας (ΠΕΔ) και δήμαρχος Μουζακίου Γιώργος Κωτσός, που όμως συμφωνεί πως και σε αυτό θα πρέπει να γίνουν αλλαγές. Ο ίδιος με την παρουσία του στην ΠΕΔ επιχειρεί να δώσει μια νέα πνοή στον ρόλο της ώστε αυτή να καταστεί πραγματικά ένα εργαλείο προώθησης και επίλυσης των προβλημάτων. Βλέπει επίσης το μέλλον των δήμων δυσοίωνο αφού «Τα οικονομικά δεδομένα των Δήμων έχουν κατακρημνιστεί καθώς η μείωση της ΣΑΤΑ και των ΚΑΠ ξεπερνά το 65%. Παράλληλα η φοροδοτική ικανότητα των δημοτών μας έχει πέσει κατακόρυφα με συνέπεια την αδυναμία καταβολή και των ανταποδοτικών τελών προς τους Δήμους με ότι αυτό συνεπάγεται». Θεωρεί πως η κεντρική εξουσία θα πρέπει να πάψει να αντιμετωπίζει την Αυτοδιοίκηση ως την «ορντίναντσα» του πολιτικού συστήματος, αν πραγματικά θέλει να πετύχουν οι μεταρρυθμίσεις που προωθεί.
Συνέντευξη στον Χρήστο Κοντό
Κ. Πρόεδρε να ξεκινήσουμε από το πιο απλό αλλά άγνωστο για τον πολύ κόσμο. Τι ακριβώς είναι η Περιφερειακή Ένωση Δήμων και ποιος ο ρόλος της;
H Περιφερειακή Ένωση Δήμων Θεσσαλίας είναι το δευτεροβάθμιο συνδικαλιστικό όργανο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην οποία συμμετέχουν και οι 25 Δήμοι της Θεσσαλίας μέσω την εκπροσώπων τους στην 125μελή Γενική Συνέλευση. Η εκπροσώπηση στη Γενική Συνέλευση γίνεται αναλογικά με βάση των πληθυσμό τους και μέσω αυτής εκλέγεται το 21μελές Διοικητικό Συμβούλιο της ΠΕΔ όπως επίσης και το 3μελές εποπτικό συμβούλιο. Έδρα της ΠΕΔ Θεσσαλίας είναι η Λάρισα ενώ διατηρούμε στελεχωμένα και τα γραφεία σε Βόλο, Τρίκαλα και Καρδίτσα προκειμένου να υπάρχει περιφερειακή οργάνωση και λειτουργία.
Ο ρόλος της ΠΕΔ είναι υποστηρικτικός και βοηθητικός των αιρετών και των επιχειρησιακών στελεχών των Δήμων και η προώθηση προς την Κεντρική Εξουσία των ζητημάτων που τους αφορούν μέσω του τριτοβάθμιου οργάνου της Αυτοδιοίκησης, της ΚΕΔΕ. Φιλοδοξία μας είναι να σταθούμε στο πλευρό όλων των Δημάρχων, των αιρετών και των στελεχών των Δήμων προκειμένου να τους στηρίξουμε στο δύσκολο και πολυποίκιλο έργο τους, ιδιαίτερα αυτή την κρίσιμη και ιδιαίτερα προβληματική περίοδο.
Προτεραιότητα επίσης είναι να αναδείξουμε και να υποστηρίξουμε τον κορυφαίο πολιτικό ρόλο της ΠΕΔ στη Θεσσαλία, μέσα από προτάσεις, δράσεις, διεκδικήσεις και ενέργειες που θα προωθούν ζητήματα τόσο της Αυτοδιοίκησης όσο και των πολιτών της Περιφέρειάς μας, πάντα σε διαρκή συνεργασία μ’ όλους τους πολιτικούς και κοινωνικούς φορείς, Περιφέρεια, Κόμματα, Βουλευτές, Επιμελητήρια, Συλλόγους κλπ
Από ποιον χρηματοδοτείται τόσο η λειτουργία της, όσο και οι δράσεις της;
Η λειτουργία και δράση της ΠΕΔ Θεσσαλίας χρηματοδοτείται από το Υπουργείο Εσωτερικών μέσω των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που αφορούν την Αυτοδιοίκηση
Ως δήμαρχος Μουζακίου, ενός σχετικά μικρού δήμου είχατε κατά το παρελθόν ουσιαστική βοήθεια από την ΠΕΔ ως εργαλείο ή είναι ακόμη ένα όργανο για να υπάρχουν πρόεδροι…
Όπως προανέφερα και παραπάνω η ΠΕΔ είναι ένα κυρίαρχο πολιτικό όργανο σε επίπεδο Θεσσαλίας και ιδιαίτερα σημαντικό εργαλείο των Δήμων στην κατεύθυνση της επίλυσης των ζητημάτων που τους αφορούν και στην προώθηση των πολιτικών τους.
Δεν είναι τυχαία η ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού μας Συμβουλίου να αποκεντρώσουμε τις συνεδριάσεις μας ανά τρίμηνο, κάθε φορά σ’ ένα διαφορετικό Δήμο σε κοινή συνεδρίαση με το τοπικό δημοτικό συμβούλιο. Θέλουμε μέσα απ’ αυτή την ενέργειά μας να εμπεδώσουμε στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό την Περιφερειακή Συνείδηση και κυρίως να δώσουμε το μήνυμα της περιφερειακής διάστασης του οργάνου μας, αναδεικνύοντας επί τόπου κάθε φορά και τα επιμέρους ζητήματα των Δήμων και των πολιτών της Περιφέρειάς μας.
Έχετε προχωρήσει σε μια σειρά από ημερίδες που αφορούν τόσο τον προγραμματισμό των δήμων όσο και τον τουρισμό. Υπάρχει ανταπόκριση και έχουν πρακτική αξία;
Η ΠΕΔ μέσω της δράσης της και των εκδηλώσεων που διοργανώνει ενημερώνει και εκπαιδεύει τα στελέχη των Δήμων (αιρετά και επιχειρησιακά) προκειμένου να μπορούν να επιτελέσουν το έργο τους με την καλύτερη δυνατή επιχειρησιακή επάρκεια και πληρότητα. Οι μέχρι τώρα εκδηλώσεις μας που αφορούσαν την εκπαίδευση των επιχειρησιακών στελεχών των Δήμων είχαν πολύ μεγάλη επιτυχία καθώς τις παρακολούθησε μεγάλος αριθμός υπαλλήλων γεγονός που πιστοποιεί το ενδιαφέρον και την αξία που είχαν οι εισηγήσεις. Προσωπικά πιστεύω ότι βοήθησαν σημαντικά τα στελέχη μας στην καλύτερη αντιμετώπιση ζητημάτων που αφορούν στη δουλειά τους και την προσαρμογή τους στα νέα δεδομένα που προκύπτουν από αλλαγές σε διάφορους τομείς όπως η προμήθειες κλπ.
Εκτός αυτών μέχρι τώρα υλοποιήσαμε δύο αποκεντρωμένες συνεδριάσεις του Διοικητικού μας Συμβουλίου. Μία στο Δήμο Πλαστήρα στην Καρδίτσα και μία στο Δήμο Αγιάς στη Λάρισα που συνοδεύτηκαν από ημερίδες με θέματα όπως η διαχείριση των υδατικών πόρων και των λιμναίων συστημάτων (στο Δήμο Πλαστήρα) και η διασύνδεση του τουρισμού με την τοπική αγροτική παραγωγή (στο Δήμο Αγιάς).
Και στις δύο ημερίδες υπήρξαν πολύ σοβαρές εισηγήσεις με σημαντικά συμπεράσματα που θα αποτελέσουν τη βάση για τον περεταίρω πολιτικό σχεδιασμό στα δύο θέματα που διαπραγματευτήκαμε.
Είμαστε δε πολύ υπερήφανοι καθώς τα συμπεράσματα της ημερίδας για τη διαχείριση των υδατικών πόρων αξιοποιήθηκαν στο σύνολο τους στη φετινή κατανομή των νερών της Λίμνης Πλαστήρα κατά την Καλοκαιρινή περίοδο για την κάλυψη των αρδευτικών αναγκών του κάμπου της Καρδίτσας και Λάρισας που παραδοσιακά αποτελούσαν πηγή έριδας ανάμεσα στους δύο νομούς.
Παρότι αρκετά νέος είστε από τους πιο παλιούς εν ενεργεία αυτοδιοικητικούς. Οι εποχές των παχιών αγελάδων όπου το χρήμα έρεε άφθονο και σε πολλές των περιπτώσεων όχι μόνο σπαταλούταν αλόγιστα, αλλά βρέθηκαν και στη φυλακή κάποιο συνάδελφοί σας, πέρασαν. Σήμερα τα έσοδα για την Τ.Α. είναι πενιχρά και οι κυβερνήσεις σας πετάνε το μπαλάκι των φόρων… Ποια βλέπετε να είναι η προοπτική των δήμων;
Είναι αλήθεια πως η πρωτόγνωρη οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση που βιώνει η χώρα μας τα τελευταία χρόνια δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη και την αυτοδιοίκηση. Τα οικονομικά δεδομένα των Δήμων έχουν κατακρημνιστεί καθώς η μείωση της ΣΑΤΑ και των ΚΑΠ ξεπερνά το 65%. Παράλληλα η φοροδοτική ικανότητα των δημοτών μας έχει πέσει κατακόρυφα με συνέπεια την αδυναμία καταβολή και των ανταποδοτικών τελών προς τους Δήμους με ότι αυτό συνεπάγεται για υπηρεσίες που αφορούν την ύδρευση, άρδευση, καθαριότητα, ηλεκτροφωτισμό κλπ
Η πρόσφατη μάλιστα εξέλιξη με το κλείσιμο των τραπεζών και τα capital controls έχουν οδηγήσει πάρα πολλούς εργολάβους στη διακοπή εργασιών για μεγάλα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΣΠΑ με συνέπεια να οδηγηθούν πάρα πολλοί εργαζόμενοι στην ανεργία και κυρίως να κινδυνεύουν αυτά τα έργα να μείνουν ημιτελή καθώς η τρέχουσα προγραμματική περίοδος λήγει τέλος του έτους και σύμφωνα με τους κανόνες διαχείρισης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κληθούν οι δήμοι να πληρώσουν αυτά τα έργα ως ποινή για τη μη ολοκλήρωσή τους, χωρίς μάλιστα να είναι οι ίδιοι υπαίτιοι γι’ αυτό.
Όμως παρά την οικονομική δυσπραγία οι Δήμοι μέσω της μεγιστοποίησης της απόδοσης των υπηρεσιών τους και της αξιοποίησης του συγκριτικού τους πλεονεκτήματος ως ο πλησιέστερος θεσμός εξουσίας στο πολίτη και στην κοινωνία. στέκονται με αξιοπρέπεια και σοβαρότητα δίπλα στο χειμαζόμενο άνθρωπο. Δεν θα ήταν υπερβολή αν θα έλεγα πως παρέχουν τις μόνες σοβαρές κοινωνικές υπηρεσίες στο δοκιμαζόμενο Ελληνικό Λαό μέσω των δομών που έχουν αναπτύξει όλα αυτά τα χρόνια (Κοινωνικά Παντοπωλεία, ΚΑΠΗ, Παιδικούς Σταθμούς κλπ), κρατώντας όρθια την κοινωνική συνοχή στην πατρίδα μας.
Όσον αφορά τα φαινόμενα διαφθοράς στην Αυτοδιοίκηση είναι υπαρκτά και η άποψή μου είναι πως θα πρέπει να υπάρξει παραδειγματική τιμωρία στους λίγους επιλήσμονες της αποστολής τους Δημάρχους ή άλλους αιρετούς. Εδώ όμως να σημειώσουμε και την άδικη στοχοποίηση συλλήβδην των αυτοδιοικητικών στο όνομα των ελάχιστων κακών παραδειγμάτων. Εξάλλου η Αυτοδιοίκηση χειρίζεται περίπου το 1% του ΑΕΠ της χώρας μας και εκ των πραγμάτων δεν θα μπορούσε να είναι «πρωταθλητής της διαφθοράς» όπως θέλουν να την παρουσιάζουν κάποιοι καλοθελητές της κεντρικής εξουσίας προκειμένου να οδηγήσουν το κάδρο μακριά τους και να αποκρύψουν τις τεράστιες ευθύνες τους για το κατάντημα της χώρας μας.
Η κυβέρνηση φαίνεται να ανοίγει το θέμα του Καλλικράτη που έτσι κι αλλιώς είχε αρκετές αδικίες. Ποιες αλλαγές πιστεύετε πως πρέπει να γίνουν;
Είναι γεγονός πως ο Καλλικράτης έχει πολλές θεσμικές και χωροταξικές αρρυθμίες. Επίσης δεν ανταποκρίθηκε στις προσδοκίες της Ελληνικής Κοινωνίας, καθώς κυρίως λόγω της οικονομικής κρίσης (και όχι μόνο) δεν διασφάλισε όσα «υποσχέθηκε» στις τοπικές μας κοινωνίες. Είναι αλήθεια επίσης ότι η κυβέρνηση «ανοίγει τη συζήτηση» για το Νέο Καλλικράτη καταγινόμενη μόνο με το χωροταξικό που θεωρώ ότι είναι το έλασσον ζήτημα στο όλο θέμα.
Δεν είναι δυνατό να επιτύχει οποιαδήποτε μεταρρύθμιση αν πρώτα δεν αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός μεταξύ Κεντρικού Κράτους και Αυτοδιοίκησης. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει σήμερα το Ελληνικό πολιτικό σύστημα δεν είναι άλλο από την έλλειψη εμπιστοσύνης του πολίτη. Και αντί αυτό το πρόβλημα να αποτελέσει τη βάση πάνω στην οποία θα δομηθεί μία σταθερή υγιής σχέση μεταξύ κράτους και αυτοδιοίκησης, διαπιστώνουμε διαχρονικά ότι το κεντρικό πολιτικό σύστημα προσπαθεί να μεταθέσει τις ευθύνες του στην Αυτοδιοίκηση, ως άλλοθι για την κρίση που το ίδιο διέρχεται.
Αν η όποια κεντρική διοίκηση του κράτους μας δεν σταματήσει να αντιμετωπίζει την Αυτοδιοίκηση ως την «ορντίναντσα» του πολιτικού συστήματος κανένας «Καλλικράτης» δεν είναι δυνατόν να επιτύχει. Απαιτείται ισχυρή οικονομική και θεσμική θωράκιση της Αυτοδιοίκησης προκειμένου να επιτελέσει με πιστότητα και αξιοπρέπεια την αποστολή της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που οι πλέον προοδευτικές χώρες στον πλανήτη διαθέτουν ισχυρές αυτοδιοικήσεις, αυτοδύναμες και αυτοτελείς. Εξάλλου ισχυρή Αυτοδιοίκηση σημαίνει ισχυρή Κοινωνία. Ισχυρή Αυτοδιοίκηση αποτελεί εγγύηση για αποτελεσματικότερη και αποδοτικότερη πορεία για την έξοδο της χώρας μας από την κρίση.
Στον δικό σας το δήμο που έχει μια τεράστια έκταση και ανομοιογένεια όσον αφορά το πεδινό με το ορεινό τμήμα του, πρέπει να υπάρξουν αλλαγές;
Ο Δήμος Μουζακίου αποτελείται από 27 Τοπικές Κοινότητες και προήλθε από τη συνένωση 3 πρώην Δήμων (Μουζακίου, Ιθώμης και Παμίσου) και είναι ένας μικρομεσαίος Δήμος χωρίς σημαντικά προβλήματα ομοιογένειας και λειτουργίας. Στο δήμο μας εντάσσονται αμιγώς ορεινές κοινότητες όπως επίσης και αμιγώς πεδινές με διαφορετική παραγωγική διαδικασία. Αυτά τα 5 χρόνια που λειτουργεί ο Καλλικρατικός Δήμος Μουζακίου δουλέψαμε πολύ σκληρά προκειμένου να εμπεδωθεί η Δημοτική Συνείδηση και να μπορούμε να λειτουργούμε μέσα από κοινές συνισταμένες και όχι με αποκλίνουσες λογικές. Θεωρώ πως δεν έχουμε λειτουργικά ή άλλου είδους προβλήματα στο Δήμο μας καθώς τα οικονομικά μας δεδομένα είναι σε πολύ καλό επίπεδο και επίσης υπάρχει άριστη συνεργασία και κατανόηση μεταξύ των πολιτών και των αιρετών. Εξάλλου ο Δήμος Μουζακίου σε γενικές γραμμές διαθέτει μία καλή ομοιογένεια και δεν εμπίπτει σε εκείνα τα παραδείγματα όπου ο Καλλικράτης δημιούργησε γεωγραφικά και χωροταξικά τερατουργήματα (π.χ. ορισμένα νησιά ή τεράστιοι γεωγραφικά δήμοι με πολύ μεγάλο αριθμό Κοινοτήτων και αδυναμία λειτουργίας και συντονισμού)
