Ταράζουν την ελληνική κοινωνία το τελευταίο διάστημα οι ειδήσεις που έρχονται στο φως της δημοσιότητας και αφορούν σε παιδική αποπλάνηση αλλά και σεξουαλική κακοποίηση, που προέρχονται από τον χώρο του διαδικτύου. Η κ. Κατερίνα Ψαρουδάκη, υπεύθυνη επικοινωνίας του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου μίλησε στο Ράδιο ΕΝΑ και στον Γ. Καρεκλίδη για το τι συμβαίνει στα παιδιά και τους εφήβους, τις παγίδες στις οποίες μπορούν να πέσουν, αλλά και τον ρόλο που θα πρέπει να έχουν οι γονείς.

Τι είναι το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου; Πως λειτουργεί και ποια είναι τα αποτελέσματα τα οποία έχουμε;

Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιούλιο του 2016 υπό την αιγίδα του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και πιο συγκεκριμένα του Ινστιτούτου Πληροφορικής. Είναι επίσημος εκπρόσωπος στην Ελλάδα των δύο πανευρωπαϊκών οργανισμών που χαράσσουν την πανευρωπαϊκή στρατηγική για ένα ασφαλές και ποιοτικό διαδίκτυο, καθώς και είναι αναγνωρισμένος εκπρόσωπος της Ελλάδας στο Expert Group on Saf-er Internet for Children της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Έχει τρεις δράσεις το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου. Η πρώτη του δράση είναι η αφύπνιση, όπου επιτυγχάνεται μέσω της ιστοσελίδας saferinternet4kids.gr . Σε αυτή την ιστοσελίδα μπορεί κανείς να ενημερωθεί και να αντλήσει υλικό σχετικά με την ασφαλή χρήση του διαδικτύου και τη χρήση των κοινωνικών δικτύων και με τη σειρά του να ενημερώσει διαδραστικά παιδιά και νέους κάθε ηλικίας. Αυτό το portal απευθύνεται σε γονείς , στα ίδια τα παιδιά και σε εκπαιδευτικούς και περιλαμβάνει κατάλληλο πολυμεσικό υλικό εγκεκριμένο από το Υπουργείο Παιδείας.
Η δεύτερη δράση είναι η συμβουλευτική γραμμή Βοήθειας help line, η οποία είναι διαθέσιμη τηλεφωνικά στο 210-6007686, όπου κανείς μπορεί να λάβει συμβουλές και κατευθύνσεις από εξειδικευμένους ψυχολόγους για οποιοδήποτε πρόβλημα αντιμετωπίζει. Η στήριξη είναι δωρεάν και η τρίτη δράση είναι η ανοιχτή γραμμή καταγγελιών για το παράνομο περιεχόμενο στο διαδίκτυο, η safeline.gr, η οποία δέχεται καταγγελίες για παιδική κακοποίηση και παράνομη χρήση του διαδικτύου και συνεργάζεται τόσο με την ελληνική αστυνομία όσο και με την interpol μέσω του ευρωπαϊκού οργανισμού INHOPE. Η safeline είναι ένα κομμάτι ενός μεγάλου παζλ μιας και η καταπολέμηση του παράνομου περιεχομένου στο ίντερνετ είναι υπόθεση παγκόσμιας κλίμακας και δεν περιορίζεται από εθνικά σύνορα.
Στη γραμμή βοήθειας ποιοι απευθύνονται;
Απευθύνεται οποιοσδήποτε αντιμετωπίζει οποιοδήποτε πρόβλημα με το διαδίκτυο. Το τελευταίο χρονικό διάστημα οι κλήσεις για παιδική κακοποίηση και αποπλάνηση έχουν αυξηθεί. Προφανώς έχουν ανοίξει στόματα. Ζητούν βοήθεια και οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί για το πως να διαχειριστούν κάποιο πρόβλημα εάν πέσει στην αντίληψή τους όχι μόνο παιδικής κακοποίησης και άλλα πιο μικρά προβλήματα, εθισμού, εθισμού σε τζόγο κ.α. και φυσικά τα ίδια τα παιδιά.

Τολμούν τα παιδιά να πάρουν τηλέφωνο στη γραμμή βοήθειας;

Ναι και τα ίδια τα παιδιά ζητούν βοήθεια, ειδικά εάν δεν υπάρχει υποστηρικτικό περιβάλλον να ζητήσουν βοήθεια από τους γονείς τους η γραμμή βοήθειας είναι μία καλή λύση για να μπορούν να απευθυνθούν και να πάρουν κάποιες πρώτες συμβουλές για το πως να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα που έχουν.
Εσείς σε ποια σημεία παρεμβαίνετε εκτός από αυτό που μπορείτε να πείτε σε παιδιά και γονείς περί προσοχής;
Εμείς συνεργαζόμαστε στενά με την Ελληνική Αστυνομία και με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, αν κάτι πέσει στην αντίληψή μας το καταγγέλλουμε, αλλά αυτό που προσπαθούμε είναι να παροτρύνουμε το ίδιο το θύμα να προχωρήσει σε μια καταγγελία. Το Ελληνικό Κέντρο Ασφαλούς Διαδικτύου τα τελευταία τρία χρόνια έχει κάνει και τρεις μεγάλες έρευνες. Είναι οι μεγαλύτερες έρευνες στην Ελλάδα έχουν γίνει σε ηλικίες από 10 έως 18 ετών σε ένα δείγμα 26.000 ευρώ και προκύπτει ότι ένα μεγάλο ποσοστό των παιδιών που χρησιμοποιούν το διαδίκτυο, κυρίως τα παιδιά που το χρησιμοποιούν χωρίς επίβλεψη προσεγγίζονται κάποια στιγμή από κακόβουλους χρήστες. Σύμφωνα με τις έρευνες το 25% των παιδιών, δηλαδή 1 στα 5 παιδιά δηλώνει ότι έχει δεχτεί διαδικτυακή παρενόχληση κι ένα μεγάλο ποσοστό αυτών των παιδιών προσπάθησε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα χωρίς να το αναφέρει σε κανέναν. Ένα άλλο στοιχείο, το οποίο μας προβληματίζει είναι ότι το 21% των παιδιών έχει συναντηθεί με κάποιον που γνώρισε στο διαδίκτυο και το 41% αποδέχεται αιτήματα φιλίας από αγνώστους. Το 41% είναι πάρα πολύ μεγάλο ποσοστό. Σε μια πρόσφατη έρευνα που κάναμε σε γονείς αποκαλύπτει ότι μόνο το 32% των ερωτηθέντων ανησυχεί εάν το παιδί έχει επαφή με αγνώστους κατά τη διαδικτυακή του ενασχόληση. Αυτή η έρευνα έγινε πριν από περίπου έναν χρόνο και αυτό είναι ένα ανησυχητικό στοιχείο και δείχνει ότι γονείς δεν είναι ενημερωμένοι για τους κινδύνους που κρύβει το διαδίκτυο. Βλέπουν το παιδί να κάθεται στον καναπέ με το κινητό του κι επειδή το βλέπουν κι έχουν οπτική επαφή με το παιδί τους θεωρούν ότι το παιδί τους είναι ασφαλές. Για όλα αυτά πρέπει να υπάρχει ενημέρωση, αφύπνιση, κινητοποίηση, να ενημερωθούν οι γονείς, οι εκπαιδευτικοί, με τη σειρά τους να ενημερώσουν τα παιδιά στο τι πρέπει να προσέχουν στο διαδίκτυο και πως να αντιμετωπίζουν εάν κάτι τους προκύψει.

Ποιους τρόπους χρησιμοποιούν οι επίδοξοι δράστες που προσπαθούν να πιάσουν φιλίες με ανήλικα παιδιά;

Η αλήθεια είναι ότι οι τρόποι είναι πάρα πολύ ευφάνταστοι. Το πρώτο που κάνουν είναι να προσεγγίσουν ένα παιδί, που ενδεχομένως να έχει και κάποια διαφορετικά χαρακτηριστικά, δηλαδή να φαίνεται λίγο μόνο του, λίγο απομονωμένο, να ψάχνει για φίλους, να μην έχει κοινωνική ζωή και να αναζητεί αυτή την κοινωνικότητα μέσω διαδικτύου. Μπορεί να συμβεί σε όλους τους ιστοχώρους που είναι δημοφιλείς στους εφήβους και στα παιδιά, όπως τα διαδικτυακά παιχνίδια, στα κοινωνικά δίκτυα, στο chat και αλλού. Κάποιοι μπορεί να προσποιούνται ότι είναι συνομήλικοι με τα παιδιά, βάζοντας ψεύτικη φωτογραφία στο προφίλ τους και δηλώνοντας ψευδή ηλικία, γι΄ αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό να ξέρουμε με ποιον συνομιλεί το παιδί μας στο διαδίκτυο. Αυτοί οι άνθρωποι ξέρουν να χειρίζονται ψυχολογικά και συναισθηματικά τους εφήβους. Χρησιμοποιούν την εφηβική γλώσσα, τον εφηβικό τρόπο σκέψης και διάφορες τεχνικές προκειμένου να αποκτήσουν διαδικτυακά την εμπιστοσύνη του παιδιού. Δεν είναι μία διαδικασία η οποία θα κρατήσει μερικές ώρες. Είναι διαδικασία που μπορεί να κρατήσει και χρόνο. Περνάει από διάφορα στάδια, όπου είναι η δημιουργία φιλίας, η δημιουργία δεσμού εξάρτησης, εν συνεχεία θα προσπαθήσει να συναντήσει το θύμα του στην πραγματική ζωή και εκεί, κατά τη συνάντηση, πιθανότατα να αποκαλύψει και τους πραγματικούς του σκοπούς που είναι κυρίως σεξουαλικού ή οικονομικού ενδιαφέροντος.

Ποιοι είναι οι τρόποι που μπορούν οι γονείς να προφυλάξουν τα παιδιά τους; Υπάρχουν τρόποι αυτοπροστασίας των παιδιών;

Από την πρώτη στιγμή που το παιδί θα αρχίσει να έχει διαδικτυακή δραστηριότητα είναι πολύ σημαντικό να μάθει ότι ναι μεν το διαδίκτυο είναι ένας υπέροχος κόσμος που του δίνει δυνατότητες διασκέδασης, επικοινωνίας κ.α. θα πρέπει όμως να είμαστε προσεκτικοί, όπως είμαστε και στην πραγματική ζωή. Οι ίδιοι κανόνες που ισχύουν στην πραγματική ζωή, ισχύουν και στο διαδίκτυο. Δεν χρειάζεται ένας γονιός να έχει δίπλωμα ηλεκτρονικών υπολογιστών για να μπορέσει να προστατέψει το παιδί του. Επίσης ενημερώνουμε και συμφωνούμε με τα παιδιά ότι δεν πρέπει να επικοινωνούν με αγνώστους και ούτε να κανονίζουν δια ζώσης συναντήσεις με ανθρώπους που γνώρισαν διαδικτυακά. Δυστυχώς τα παιδιά μας έχουν μπερδέψει την έννοια του φίλου στο διαδίκτυο. Θεωρούν φίλο τους οποιονδήποτε τους κάνει αίτημα φιλίας. Αυτό πρέπει να το ξεκαθαρίσουμε στο παιδί. Φίλος μας είναι μόνο αυτός που γνωρίζουμε στον πραγματικό κόσμο, οποιοσδήποτε άλλος είναι και παραμένει άγνωστος. Δεν εμπιστευόμαστε τον οποιονδήποτε στο διαδίκτυο. Είμαστε σε επιφυλακή για ενδείξεις όπως ακραία αλλαγή συμπεριφοράς του παιδιού, παραλαβή ακριβών δώρων που δεν δικαιολογούνται. Ενημερώνουμε τα παιδιά ότι η σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ενηλίκων και ανηλίκων απαγορεύεται αυστηρά και αποτελεί κακούργημα, ενημερώνουμε το παιδί για τα διαθέσιμα εργαλεία ασφαλείας. Το παιδί πρέπει να ξέρει και να αντιδράσει και μόνο του εάν κάποιος το ενοχλήσει διαδικτυακά. Πρέπει να ξέρει να αποθηκεύει το μήνυμα ή τη συζήτηση, πρέπει να κάνει αναφορά, πολλές υπηρεσίες δίνουν τη δυνατότητα να μπλοκάρει και να αναφέρει χρήστες που γίνονται ενοχλητικοί και το κυριότερο όλων είναι το παιδί να μας έχει εμπιστοσύνη κι αν συμβεί κάτι διαδικτυακά να έρθει και να μας το πει. Πρέπει να κρατάμε τις γέφυρες επικοινωνίας ανοιχτές με το παιδί και για να το καταφέρουμε αυτό, γιατί υπάρχει η πεποίθηση ότι οι γονείς μας δεν ξέρουν το διαδίκτυο, θα πρέπει να έχουμε ασχοληθεί με τις διαδικτυακές δραστηριότητες που κάνει το παιδί. Να έχουμε κάτσει μαζί του, να του έχουμε ζητήσει να μας δείξει τι κάνει στο διαδίκτυο, τι μπορείς να κάνεις με το προφίλ, με ποιους μιλάς κ.ο.κ., αλλά με τρόπο όχι ελέγχου, αλλά πραγματικού ενδιαφέροντος.

Ρωτήσατε τους γονείς εάν και πόσο ασχολούνται με τα παιδιά τους;

Οι γονείς ασχολούνται με τα παιδιά τους. Υπάρχουν και γονείς που είναι δύσκολο γι’ αυτούς. Είμαστε σε μια εποχή που δουλεύουμε όλοι πάρα πολλές ώρες. Δεν είναι δυνατόν να ξέρουμε ανά πάσα ώρα και στιγμή τι κάνει το παιδί μας. Υπάρχουν εργαλεία έως το τέλος του Δημοτικού, αυτά του γονικού ελέγχου που μπορούμε να εγκαταστήσουμε στις συσκευές των παιδιών και να παρακολουθούμε αρκετά πράγματα ή να αποτρέπουμε αρκετά. Όταν όμως τα παιδιά πάνε στο Γυμνάσιο και περάσουν την ηλικία των 13 ετών αυτά τα εργαλεία γνωρίζουν πως μπορούν να τα απενεργοποιήσουν. Οπότε μέχρι τότε πρέπει να έχουμε χτίσει τη σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί. Όπως το μαθαίνουμε να περνά τον δρόμο χωρίς να το πατήσει κάποιο αυτοκίνητο, έτσι πρέπει να το πάρουμε απ’ το χεράκι και να του μάθουμε πως να χρησιμοποιεί το διαδίκτυο χωρίς να κινδυνεύει.
Να μη διστάζουμε να ενημερώνουμε τα παιδιά για κάθε κίνδυνο. Δεν υπάρχουν ταμπού. Το παιδί πρέπει να είναι ενημερωμένο ότι αυτός ο φίλος που σου έκανε αίτημα φιλίας σε ένα διαδικτυακό παιχνίδι, μπορεί να είναι ένας 50αρης και όχι ένας 14χρονος, όπως υποστηρίζει.

magnesianews.gr